Miesiąc temu polemizowałem z poglądami Rafała Ziemkiewicza na IPN jako instytucję, która wyświetli prawdę o kłamstwie założycielskim III RP. Pozwoliłem sobie wtedy na przedstawienie, jakimi bzdetami zajmują się o etatowi naukowcy – spis treści numeru „Pamięć i Sprawiedliwość”. Historycy zatrudnieni w IPN czują się już kombatantami, zmęczonymi przymusową pracą dla IPN jak Lis przymusowo zatrudniony w TVN i w Polsacie (felieton Ziemkiewicza). Zaobserwowałem także, im dłuższy staż pracowniczy takiego historyka w IPN tym mniej jego publikacji, na coraz gorszym poziomie merytorycznym. Największy kombatant to ten, który opublikował swoje wspomnienia z „męki” pracy w IPN zamiast naukowej pracy o PRL-owskiej bankowości. Do sprawy wrócę po wyborach, bo historyk („historyk”?) w nich kandyduje.
Jedną z osób, która bezwzględnie zasłużyła na coś więcej niż kilkuwersowy biogram, jest Wiesław Chrzanowski. Niestety kolejni dyrektorzy Biura Edukacji Publicznej IPN: Paweł Machcewicz, Jan Żaryn i Łukasz Kamiński nie doprowadzili do publikacji jego całościowej biografii, a IPN istnieje już 10 lat. Zauważalnym zjawiskiem jest publikowanie dopiero po śmierci bohatera badań naukowych. Przykładem publikacja o prałacie Jankowskim jako osobowym źródle informacji. Zaawansowane badania prowadzono już w 2005 r., ale publikację o ko „Libella” wydano dopiero po śmierci prałata.
Nie mam zamiaru wyczekiwać z prezentacją biografii Wiesława Chrzanowskiego na jego zgon, bo na uznanie zasłużył sobie już wiele lat temu. Oto biografia polityka pióra inspektora Służby Bezpieczeństwa Mariana Kulety z 15.07.1972 r.:
„Wymieniony w 1940 roku wstąpił do organizacji „Młodzież Wielkiej Polski”, a w 1941 roku został kierownikiem sekcji w tej organizacji. W 1942 roku MWP weszła w skład Zarządu Stołecznego SN oraz została wcielona do NOW. W 1944 roku Chrzanowski ukończył szkołę podchorążych, w tym samym czasie przeszedł przeszkolenie prelegencko-dyskusyjne, po ukończeniu którego został powołany do zespołu redakcyjnego organu MWP „Młoda Polska”. Na przełomie 1943-44 roku z inicjatywy młodzieży, po uprzednim uzgodnieniu z Łabędzkim Tadeuszem, który należał do grupy rozłamowej, która utworzyła NSZ zorganizowano przy aktywnym udziale Chrzanowskiego organizację „Młodzież Wszechświata”. Chrzanowski pełnił w tej organizacji funkcję z-cy kier. organizacyjnego. „MW” istniała do powstania warszawskiego.
Po wyzwoleniu Chrzanowski nawiązał kontakt z Łabędzkim, opracował deklarację ideowo-programową „Młodzieży Wszechpolskiej” oraz uzgodnił wydawanie nielegalnego pisma pn. „Wszechpolak”. W czerwcu 1945 r. Chrzanowski nawiązał kontakt z Furką Emilem, celem omówienia wydawania pisma „Młoda Polska” – pismo to zostało zorganizowane. Zarówno do „Wszechpolaka” jak i do „Młodej Polski” Chrzanowski pisał wiele artykułów. Na skutek aresztowania wielu członków „SN” i „MW” Chrzanowski odmówił dalszej działalności w organizacji. W 1946 roku Chrzanowski został aresztowany i po 2-ch miesiącach zwolniony jako nie rozpoznany, gdyż posiadał dokumenty na nazwisko Miciński Andrzej. Podczas współpracy Chrzanowski dążył do ustalenia naszych zainteresowań org. „SN” i jej członkami i o swoich spostrzeżeniach powiadamiał ówczesnego prezesa Zarządu Stołecznego „SN” – Macińskiego Tadeusza, który przesłał o powyższym meldunki do Londynu.
W 1946 roku Chrzanowski dowiedział się, że grupa czł. „SN” zorganizowała się w popielowskim „Stronnictwie Pracy” i zorganizowała grupę młodzieżową pn. „Kolumna Młodych”. Zadaniem tej grupy było prowadzenie działalności antymarksistowskiej poprzez oddziaływanie i wychowanie młodzieży w duchu katolicko-narodowym. Chrzanowski wyraził chęć działania w tej organizacji. Zadaniem członków „Kolumny Młodych” było propagowanie ideologii katolicko-narodowej wśród młodzieży szkolnej zrzeszonej w Sodalicji Mariańskiej i wychowywanie kadr zdolnych objąć władzę w Polsce po „III-ej wojnie”. Przy współudziale Chrzanowskiego zorganizowano grupę prelegentów, która prowadziła kursy rozpowszechniające ideologię idealistyczną. Kurs taki został zorganizowany w szkole przy kościele na Kamionku przy udziale kleru. Działalność organizacji prowadzona była do 1949 roku. W całej działalności Chrzanowski odgrywał kierowniczą rolę i za tą działalność został aresztowany w 1949 r.
W 1954 roku Chrzanowski został zwolniony warunkowo z więzienia, a w 1957 roku zrehabilitowany dostał odszkodowanie pieniężne i został skierowany na leczenie w sanatorium na koszt państwa.
W 1957 roku Chrzanowski wspólnie z Kozaneckim zakłada Klub Dyskusyjny Katolickiej Inteligencji „Start”, w skład którego wchodzą przeważnie b. czł. Sodalicji Mariańskiej i innych organizacji klerykalnych. Chrzanowski został prezesem klubu „Start”.
Jak podaje inf. ps. „Maciek” Chrzanowski wypowiadał się, że w Polsce dokonuje się proces w kierunku nacjonalizmu. Twierdził, że będąc w lecie w Zakopanem spotkał się w górach z szeregiem młodych ludzi, którzy sami tego nie wiedząc, głoszą poglądy narodowe. Zresztą młodzież akademicka coraz częściej sięga do Dmowskiego i Szczepanowskiego. Aktywizuje się też jego zdaniem NOW, nad którym wpływ chce przechwycić PAX. Wg Chrzanowskiego istnieją tendencje do aktywizacji grup narodowych, a nawet grupy, które pozornie należą do PAX-u robią zjazdy i zebrania poza PAX-em.
Dnia 29.VII.1957 r. inf. ps. „K” podaje, że spotkał Chrzanowskiego i nawiązał z nim rozmowę na temat artykułu Piaseckiego „Instynkt narodowy”, Chrzanowski był wściekły na Piaseckiego i wyzywał go od drani, szui itp. oraz odgrażał się, że on Piaseckiemu nie daruje za to, że Piasecki przyczynił się do jego aresztowania i jak podaje inf. ps. „K” złość na Piaseckiego była jakaś złowroga.
Inf. ps. „Stefan” podaje, że w lutym 1957 roku odbyło się zebranie Klubu „Start” z inicjatywy Chrzanowskiego. Na zebraniu tym byli obecni: Kozanecki Aleksander, Legatowicz, Dominik Morawski, Tadeusz Przeciszewski, mec. Kłosiński, dr med. Luft itd.
W marcu 1957 r. odbyło się zebranie w mieszkaniu dr Felicjana Sawickiego w Warszawie przy ul. Freta. Na zebraniu tym był Chrzanowski, Wilkanowicz, ...iwowski, Eska Juliusz itd.
Referat wygłosił Chrzanowski. W referacie dokonał analizy obecnej sytuacji i ukazał perspektywy rozwoju. Stwierdził, że obecnie ruch katolicki musi z konieczności być apolityczny jednak cele ruchu są polityczne – celem ruchu musi być zdobycie władzy.
Klub Katolicki „Start” liczył w kwietniu 1957 r. 30 osób, w tym dużą część młodych prawników. Szereg osób pochodzi z b. Stronnictwa Pracy. Klubem kieruje Chrzanowski. Na zebraniu klubu „Start” często przyjeżdżają z Krakowa koledzy Chrzanowskiego i działacze klerykalni: Rozmarynowicz i Ciechanowski, którzy pomogli w organizacji klubu.
W ostatnich latach Chrzanowski silnie związał się z klerem. Ma on kontakt z prymasem kardynałem Wyszyńskim, z ludźmi z jego otoczenia. W sprawie pamiętnego listu episkopatu polskiego do biskupów niemieckich stał na stanowisku, że ten list wyraźnie podniósł autorytet kościoła jako zgodny z nauką i zasadami religii. Odnośnie wydarzeń marcowych Chrzanowski uważał, że kościół w tej sprawie był nie zdecydowany, a w końcu uchylił się od zajęcia stanowiska, co nie spotkało się z entuzjazmem młodzieży. Wg Chrzanowskiego młodzież odczuwała wtedy jakąś „pustkę” i była do „wzięcia”, należało tylko zdecydowanie wystąpić.
Jako działacz katolicki Chrzanowski mocno akcentuje potrzebę przyciągnięcia do kościoła bardziej inteligentniejszej młodzieży, a można to jak twierdzi osiągnąć przez rozszerzenie tematu dyskusji z młodzieżą poza tradycyjnie znane tematy dot. sprawy rodziny, małżeństwa itp.
W ostatnim okresie czasu Chrzanowski pojawia się wśród endecko-chadeckich oraz socjaldemokratycznych grup będących w zainteresowaniu naszych organów z uwagi na to, że celem ich jest działanie zmierzające do negowania osiągnięć władzy ludowej jak i opracowanie i doskonalenie metod działania zmierzających do szkodzenia i podkopywania władzy ludowej. Charakterystyczne przy tym jest to, że Chrzanowski wśród tych grup jest mile widziany, szanowany i cieszy się autorytetem.”
Prezentację biografii osób pomijanych w planie wydawniczym IPN będę kontynuował.
